کد مطلب:3225 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:326

هجرت امام خمینی از عراق به پاریس
هجرت امام خمینی از عراق به پاریس

در دیدار وزرای خارجه ایران و عراق در نیویورك تصمیم به اخراج امام خمینی از عراق گرفته شد. روز اول مهر 1357 منزل امام در نجف به وسیله قوای بعثی محاصره گردید. انعكاس این خبر با خشم گسترده مسلمانان در ایران، عراق و دیگر كشورها مواجه شد. رئیس سازمان امنیت عراق در دیدار با امام خمینی گفته بود كه شرط ادامه اقامت ایشان در عراق دست كشیدن از مبارزه و عدم دخالت در سیاست است و امام نیز با قاطعیت پاسخ داده بود كه به خاطر مسئولیتی كه در مقابل امت اسلام احساس می كند حاضر به سكوت و هیچ گونه مصالحه ای نیست. (73)

روز 12 مهر، امام خمینی نجف را به قصد مرز كویت ترك گفت. دولت كویت با اشاره رژیم ایران از ورود امام به این كشور جلوگیری كرد. قبلًا صحبت از هجرت امام به لبنان و یا سوریه بود اما ایشان پس از مشورت با فرزندشان (حجة الاسلام حاج سید احمد خمینی) تصمیم به هجرت به پاریس (74) گرفت. در روز 14 مهر ایشان وارد پاریس شدند.

حدیث بیداری، ص: 101

و دو روز بعد در منزل یكی از ایرانیان در نوفل لوشاتو (حومه پاریس) مستقر شدند. مأمورین كاخ الیزه نظر رئیس جمهور فرانسه را مبنی بر اجتناب از هر گونه فعالیت سیاسی به امام ابلاغ كردند. ایشان نیز در واكنشی تند تصریح كرده بود كه این گونه محدودیتها خلاف ادعای دموكراسی است و اگر او ناگزیر شود تا از این فرودگاه به آن فرودگاه و از این كشور به آن كشور برود باز دست از هدفهایش نخواهد كشید. (75) ژیسكاردستن، رئیس جمهور وقت فرانسه در خاطرات خویش نوشته است كه دستور اخراج امام از فرانسه را صادر كرده بود ولی در آخرین لحظه ها نمایندگان سیاسی شاه كه در آن روزها در نهایت درماندگی قرار داشت، خطر واكنش تند و غیر قابل كنترل مردم را گوشزد كرده و در مورد عواقب آن در ایران و اروپا از خود سلب مسئولیت كرده بودند. (76)

در مدت اقامت چهار ماهه امام در پاریس، نوفل لوشاتو مهمترین مركز خبری جهان بود و مصاحبه های متعدد و دیدارهای مختلف امام دیدگاههای ایشان را در زمینه حكومت اسلامی و هدفهای آتی نهضت برای جهانیان بازگو می كرد. به این ترتیب جمع بیشتری از مردم جهان با اندیشه و قیام ایشان آشنا شدند و از همین جا بود كه بحرانی ترین دوران نهضت را در ایران رهبری كرد. (77)

دولت شریف امامی دو ماه بیشتر دوام نیاورد. شاه ریاست كابینه را به دولت نظامی "ازهاری" سپرد. كشتارها رو به فزونی نهاد اما تأثیری در قیام مردم نداشت. شاه در نهایت استیصال از سفیر امریكا و انگلیس درخواست راه حل می كرد اما هیچ یك از طرحهای قبلی آنان نتیجه ای در بر نداشت. (78) راهپیماییهای گسترده و میلیونی در روز تاسوعا و عاشورا در تهران و دیگر شهرها برگزار شد كه به رفراندوم غیر رسمی مردم علیه سلطنت شاه شهرت یافت. شاپور بختیار؛ یكی از سران جبهه ملی، آخرین مهره امریكا بود كه برای تصدی پست نخست وزیری به شاه پیشنهاد شد. رهبران چهار كشور صنعتی جهان در كنفرانس گوادلوپ نظرات خویش را در حمایت از بختیار هماهنگ كرده

حدیث بیداری، ص: 102

بودند. (79) متعاقب آن، ژنرال هایزر معاون فرماندهی سازمان ناتو برای انجام مأموریتی سرّی و دو ماهه به تهران آمد. او بعداً در اعترافاتش از مأموریت خود كه جلب حمایت نظامیان از بختیار و سامان دادن به دولت وی و شكستن اعتصابها و سرانجام، تدارك كودتای نظامی برای بازگشت دوباره شاه به قدرت- مشابه آنچه كه در 28 مرداد 1332 اتفاق افتاده بود (80)- پرده برداشت. پیامهای امام خمینی مبنی بر وجوب ادامه مبارزه، طرحهای رژیم را نقش بر آب ساخت. امام خمینی در دی ماه 57 شورای انقلاب را تشكیل داد. شاه نیز پس از تشكیل شورای سلطنت و اخذ رأی اعتماد برای كابینه بختیار در روز 26 دی ماه از كشور فرار كرد. خبر در شهر تهران و سپس ایران پیچید و مردم در خیابانها به جشن و پایكوبی پرداختند. جلسات مداوم هایزر با مستشاران نظامی امریكا و امرای ارتش شاه نتوانست به بختیار در فائق آمدن بر اعتصابها و پایان دادن به قیام مردم كمكی بكند.